The Male Nude in Greek Painting

Γιώργος Μπουζιάνης (1885-1959). Αγόρι στο ύπαιθρο (1927) 
Υδατογραφία σε χαρτί 35 x 23 εκ. Ιδιωτική συλλογή

Το αντρικό γυμνό στη Νεοελληνική Ζωγραφική

Κάπου ο Γιάννης Τσαρούχης λέει ότι: «τίποτα δεν μπορεί να κρύψει κανείς στη ζωγραφική, ό,τι σου περάσει από το νου θα φανεί στη ζωγραφική σου. Η τέχνη είναι έκφραση ψυχής». Η αλήθεια είναι ότι το αντρικό γυμνό κατέχει στη νεότερη ελληνική τέχνη μικρότερη θέση από εκείνη της αρχαίας Ελλάδας, αν και καλλιτέχνες όπως ο προαναφερθείς έδωσαν πραγματικά την ψυχή τους στην απεικόνιση του ανδρικού σώματος, και όταν λέμε ανδρικό σώμα δεν εννοούμε απαραίτητα το γυμνό σώμα, αλλά όλη εκείνη τη θεματογραφία που μπορεί να προκύψει από την αντρική φιγούρα όπως: πορτρέτα, τοπίο με παρουσία ανθρώπου, μυθολογικά θέματα, θέματα που έχουν να κάνουν με αθλητισμό, σπουδές γυμνού κλπ. Στη ζωγραφική βέβαια το θέμα για ένα ζωγράφο έρχεται σε δεύτερη μοίρα, αφού η πολλαπλότητα των προβλημάτων που έχει να αντιμετωπίσει και εν συνεχεία καλείται να λύσει είναι κοινά, είτε πρόκειται για σπουδή τοπίου, είτε για νεκρή φύση, είτε για ανθρώπινη φιγούρα. Το αντρικό σώμα ήταν και παραμένει για τους καλλιτέχνες ένα προσφιλές ζωγραφικό θέμα, ένα ορατό σημείο αναφοράς, πέρα από σεξουαλικές προτιμήσεις και ιδιαιτερότητες. Για τους ομοφυλόφιλους βέβαια, θα παραμείνει μια σταθερή πηγή έμπνευσης. Πολλές φορές δε και εμμονής.

Σπάνια θα βρούμε Έλληνα καλλιτέχνη που να μην έχει ασχοληθεί με το αντρικό σώμα, έστω και περιστασιακά. Ακόμα και ζωγράφοι όπως ο Γιάννης Μόραλης στο έργο του οποίου κατέχει καίρια θέση η γυναικεία φιγούρα, σε μια φοιτητική σπουδή αντρικού γυμνού, διαφαίνονται καθαρά τόσο η τόλμη με την οποία το αντιμετωπίζει όσο και οι δυνατότητές του. Παλαιότερα στο πρόγραμμα σπουδών της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, η σπουδή γυμνού ήταν από τα βασικά μαθήματα, ένα μάθημα που πλέον έχει περιοριστεί. Το κακό είναι ότι με τον καιρό επηρεασμένοι από το τι γίνεται στο εξωτερικό, προσπαθούμε να τους μιμηθούμε -και μιμούμαστε πολύ κακώς- όλα αυτά χωρίς να τα αισθανόμαστε, χωρίς θα λέγαμε βαθύτερο εννοιολογικό υπόβαθρο, παρασυρόμενοι από μια ανάγκη να δείχνουμε σύγχρονοι και μοντέρνοι, φοβούμενοι πως θα κατηγορηθούμε για παλαιομοδιτισμό. Όταν βέβαια κουβαλάς μια ιστορία τέχνης κάποιων χιλιάδων χρόνων και όταν έχεις καθορίσει πράγματα παγκοσμίως, θεωρείς ότι έτσι ξεφεύγεις και πρωτοτυπείς, αγνοώντας τον βασικό κανόνα που λέει ότι: τέχνη για τον Έλληνα ίσον μορφή, πάει και τελείωσε, και όποιος έχει αντίρρηση ας περάσει μια βόλτα από τα μουσεία μας και από τις εκκλησίες. 

Πιστεύει κάποιος ότι ο χριστιανισμός ήταν δυνατόν να διεμβολίσει τον ελληνικό χώρο τηρώντας απαρρέκκλιτα εκείνη την εντολή που έλεγε: Ου ποιήσεις σεαυτώ είδωλον ουδέ παντός ομοίωμα; Και είδωλα ποιήσαμε και πάμπολλα ομοιώματα κάναμε, με το πρόσχημα βέβαια ότι δεν λατρεύεται το εικονίζον αλλά το εικονιζόμενο. Δεν μπορούσε να γίνει αλλιώς, η εικονομαχία ήταν μοιραίο να έχει αυτή την κατάληξη. Ο Έλληνας δεν υπήρχε περίπτωση να λατρέψει θεό, αν πρώτα δεν του έδινε μορφή. Τώρα βέβαια στα πλαίσια του μοντέρνου, του μεταμοντέρνου και δεν ξέρουμε και μεις τι άλλου, ο καθένας τολμάει να ονομάζει εικόνα ότι ανεικονικό ανακάτεμα χρώματος προκύψει από το χρωστήρα του. Δεν είναι τυχαίο που ως χώρα δεν έχουμε να υπερηφανευθούμε για μεγάλους αφαιρετικούς ζωγράφους. Ένα παράδειγμα που επιβεβαιώνει τον κανόνα είναι ο πολύ σπουδαίος και αγαπημένος μας Γιάννης Σπυρόπουλος (1912-1990). Με μεγάλη μας λύπη παρακολουθούμε τα τελευταία χρόνια τις εκθέσεις των τελειοφοίτων της Σχολής Καλών Τεχνών που δεν έχουν να παρουσιάσουν τίποτα το ενδιαφέρον, πέρα από κακές αντιγραφές των όσων έγιναν στο εξωτερικό στις προηγούμενες δεκαετίες -χωρίς να λείπουν ευτυχώς και οι φωτεινές εξαιρέσεις. Και να σκεφτεί κανείς ότι στο εξωτερικό τώρα πλέον υπάρχει στροφή προς την παραστατική ζωγραφική. Να αναφέρουμε εδώ -μια και έτσι αρχίσαμε- μια άλλη διάσταση που δίνει ο Γιάννης Τσαρούχη στο θέμα: «Σήμερα η μοντέρνα τέχνη επικράτησε χάρη στην προστασία του κράτους, και αυτό είναι και ένα δίπλωμα που της έδωσε ότι είναι ακαδημαϊκή, ευπρεπείς – κρατική. Δεν εκφράζει πια την αληθινή διαφωνία του ανθρώπου με το κατεστημένο. Είναι το κατεστημένο όπως εξελίχθηκε».

Τώρα, για να περάσουμε λιγάκι παραμέσα, σε αυτό που καλούμε ζωγραφική. Θα λέγαμε για να μην αδικήσουμε κανέναν, ότι, καθώς ο κάθε καλλιτέχνης προωθεί τις εικαστικές του αναζητήσεις συγκροτώντας το καθαρό προσωπικό του ιδίωμα, με άλλα λόγια το γραφικό του κώδικα, το χρώμα γίνεται ο πρωταγωνιστής της ζωγραφικής του, γίνεται ο ρυθμιστικός παράγοντας και το σχέδιο παραμένει σε δεύτερη μοίρα. Όταν ο Ελ Γκρέκο ρωτήθηκε τι είναι πιο σημαντικό στη ζωγραφική το σχέδιο ή το χρώμα, απάντησε χωρίς δισταγμό: το χρώμα. Το χρώμα διαμορφώνει πλέον το σχέδιο, γίνεται κατεξοχήν δομικό στοιχείο τόσο στο πλάσιμο των μορφών όσο και στην άρθρωση των επιπέδων και του χώρου με ποικίλες συνδηλώσεις. Η μορφή αναπτύσσεται εκ των ένδον και μέσω της εσωτερικής της δομής. Ο καλλιτέχνης με την πάροδο του χρόνου αρχίζει να χειρίζεται με μεγαλύτερη ελευθερία και τόλμη τα εκφραστικά του μέσα, οδηγούμενος στην υπέρβαση της φυσιοκρατικής πραγματικότητας και φτάνοντας κάποτε σε ένα αφαιρετικό σχήμα, μια αιχμή μέσα στην χρωματική ένταση, τη σχεδιαστική οξύτητα, τις σκληρές αντιθέσεις φωτός και σκιάς, καθώς και στη χειρονομιακή γραφή, χωρίς όμως να εγκαταλείπει απαραίτητα την αναγνωρίσιμη εικόνα. Η έμφαση στην υλική υπόσταση του έργου, που ζωντανεύει την εικόνα με τα απτά ίχνη τής δημιουργικής διαδικασίας, είναι πρόδηλη σε αρκετούς πίνακες. Η υλικότητα του μέσου ενισχύει την ανθρώπινη παρουσία πάνω στο τελάρο, η ανάγλυφη πινελιά και γενικά η παρουσία της πινελιάς, με τις διαδρομές της, σε συνεργασία με το φως, διαμορφώνει όγκους, επίπεδα, κοιλότητες, στοιχειοθετώντας τη μορφολογία του προσώπου και του σώματος, γυμνού ή ντυμένου. Αυτή η «χειρονομιακή» αμεσότητα του καλλιτέχνη είναι ίσως ένα μέσο ένα εργαλείο θα λέγαμε για την ερμηνεία της ανθρώπινης ύπαρξης στη γήινη διάστασή της, με την ατομικότητά της και την ιδιαιτερότητά της προεξάρχουσες. Με άλλα λόγια, ο καλλιτέχνης αφήνει τα ίχνη του πάνω στον καμβά, αφήνει την πινελιά του -στην ουσία ένα κομμάτι του εαυτού του-, που είναι ορατή, άμεσα αναγνωρίσιμη, έχοντας επίγνωση της θνητότητά του.

Παρουσιάζουμε εδώ μια σειρά από έργα Ελλήνων καλλιτεχνών με θέμα το αντρικό σώμα. Η χρονολογική κατάταξη αποφεύχθηκε. Η επιλογή έγινε πέρα και έξω από τις προσωπικές προτιμήσεις και αναζητήσεις των ανθρώπων αυτών στο σεξουαλικό τομέα. Εξάλλου πιστεύουμε ότι είναι επιεικώς κουτό να διαχωρίζουμε τους ανθρώπους βάσει των προτιμήσεών τους, και ίσως πιο κουτό να κοιτάμε την ιδιωτική τους ζωή μέσα από την κλειδαρότρυπα, αυτό το αφήνουμε στα... ΜΜΕ, έντυπα και ηλεκτρονικά. Εξάλλου ο κάθε καλλιτέχνης κρίνεται από το έργο του και πορεύεται μόνο με -και μέσα από- αυτό, «πέρα από τους κλειστούς δρόμους της γης». Όπως ακριβώς το έλεγε ο Άγγελος Σικελιανός.

 

Σημειώσεις

---

Όπου μας ήταν γνωστά, οι τίτλοι, οι κάτοχοι, οι διαστάσεις, το υλικό και τα πνευματικά δικαιώματα των έργων αναφέρονται.

© κειμένου: gayekfansi.blogspot - με την επιφύλαξη κάθε δικαιώματος.


 

Νικηφόρος Λύτρας (1832-1904), Αντιγόνη και Πολυνείκης, 1865
Ελαιογραφία σε μουσαμά, 157 x 100 εκ. 
Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου. (Πηγή)

Άγνωστος. Ημίγυμνο (1972)
Λάδι σε καμβά 90 x 70 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

 

Ψαρρός Σπύρος. Ανδρικό ημίγυμνο (1940)
Λάδι σε καμβά 91 x 70 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

 Νικόλαος Γύζης (1842-1900). Έρως και κένταυρος.

 .Νικόλαος Γύζης (1842-1900). Σπουδή κενταύρου.

Νικόλαος Γύζης (1842-1900). Η λύκαινα θηλάζει το Ρέμο και Ρωμύλο.

Λάδι σε καμβά, 33,4 x 27,2 εκ. Ιδιωτική συλλογή.

Νικόλαος Γύζης (1842-1900). Σπουδή για τον Αρχάγγελο 13.

Αλεξανδράκης Αλέξανδρος (1913-1968). Ο ψαράς (1935)
Λάδι σε καμβά. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Αλεξανδράκης Αλέξανδρος (1913-1968). Ανδρικό γυμνό (1949)
Υδατογραφία. (Πηγή)

Καλογιάννης Γιώργος. Γυμνό (1973)
Λάδι σε καμβά 100 x 50 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Μαυροΐδης Γιώργος. Πλάτη νέου (1954)

 Λάδι σε καμβά 48 x 23 εκ. (Πηγή)

Διαμαντής Διαμαντόπουλος, Οικοδόμοι.
Λάδι σε καμβά, 125,5 x 60,5 εκ. Ιδιωτική συλλογή.

Διαμαντής Διαμαντόπουλος, Άντρας καθιστός.
Τέμπερα σε χαρτόνι, 101,5 x 68,5 εκ. Ιδιωτική συλλογή.

Διαμαντής Διαμαντόπουλος, Εργάτες.
Λάδι σε καμβά, 99 x 69 εκ. Ιδιωτική συλλογή.

Διαμαντόπουλος Διαμαντής (1914 – 1995). Το σχέδιο, (1938)
Λαδοτέμπερα, 100 x 70 εκ. Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου. (Πηγή)

Παπαδόπουλος Ανδρέας. Γυμνό (1968)
Λάδι σε καμβά 100 x 55 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Ράτσικας Δημήτριος. Γυμνό (1970)
Λάδι σε καμβά 100 x 50 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Ράτσικας Δημήτριος. Γυμνό (1969)
Λάδι σε καμβά 100 x 50,5 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Παρθένη Χαρά. Γυμνό (1976)
Λάδι σε καμβά 100 x 50 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Βαλσάμος Αργύριος. Ανδρικό γυμνό με σπαθί (1940)
Λάδι σε καμβά 130 x 75 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Χίντζογλου Γιώργης. Ανδρικό γυμνό (1937)
Λάδι σε καμβά 130,5 x 70,5 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Πάτσαρης Απόστολος. Ανδρικό γυμνό (1936)
Λάδι σε καμβά 120 x 70 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Παυλάκη-Ιωαννίδου Πόπη (Καλλιόπη). Σπουδή γυμνού (1932)
Λάδι σε καμβά 110,5 x 75 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Γουναρόπουλος Γιώργος (1889-1977) Ανδρικό γυμνό.
Μολύβι και κάρβουνο 31 x 23 εκ.
Συλλογή: Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας, Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα (Πηγή)

Βρυζάκης Θεόδωρος. Γυμνό.



 Φώτης Κόντογλου,Σαράντα Μάρτυρες (λεπτομέρεια), (1960).
Αυγοτέμπερα σε μουσαμά. 36,5 x 28,5.
Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου, Αθήνα.

  Φώτης Κόντογλου, Μονομαχία Ερεχθέα - Εύμολπου, (1937-39)
Τοιχογραφία στο κτήριο του Δημαρχείου Αθηνών.

 Φώτης Κόντογλου, Λαοκόων, (1938), Πινακοθήκη Δήμου Αθηναίων, Αθήνα

 Φώτης Κόντογλου, Η κοιλάς του Κλαυθμώνος ή Πρόσφυγες, 
Κερόνευτο σε μουσαμά 147 x 167. Συλλογή Δ. Κόντογλου, Αθήνα.

 Μιχάλης Μαδένης. Γυμνό.

Μιχάλης Μαδένης. Γυμνό. (Πηγή)

Μιχάλης Μαδένης

Πειρουνίδης Απόστολος (Άκης). Γυμνό (1971)

Γιαρμενίτης Γιάννης. Προσωπογραφία (1975)
Έγχρωμη λιθογραφία. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Πειρουνίδης Απόστολος. Γυμνό (1973)
Λάδι σε καμβά 100 x 50 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Χρόνης Μπότσογλου. Αυτοπροσωπογραφία.
Ακουαρέλα σε χαρτί.

Αλέκος Φασιανός. Νέος με ποδήλατο.
Μεταξοτυπία  45 x 65 εκ.

Σπύρος Παπαλουκάς (1892-1957). Αυτοπροσωπογραφία, (1918)
Λάδι σε χαρτί 48 x 40 εκ.

Ψυχάκης Χαράλαμπος. Γυμνό (1967)
Λάδι σε καμβά 92 x 73 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Ζαΐρης Εμμανουήλ (1896-1948)
Ο Αινείας σώζει τον πατέρα του μέσα από τις φλόγες της Τροίας
Λάδι σε καμβά

Ανδρέας Βουρλούμης (1910-1999). Βλαδίμηρος Μακ, (1951)

Λάδι σε χαρτόνι, 56 x 46 εκ. Συλλογή Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος

 
Κωνσταντίνος Μαλέας (1879-1928). Προσωπογραφία Αιγύπτιου (1923)
Λάδι σε χαρτόνι, 49 x 49 εκ. Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης Δήμου Ροδίων (Πηγή)

 Αλέξης Βερούκας

Αλέξης Βερούκας

 Αλέξης Βερούκας

Κλεομένης Κωστόπουλος. Άνδρας.
Λάδι νερού σε καμβά 130x170 εκ. © Κ. Κωστόπουλος (Πηγή)

Παναγιώτης Καρώνης. Σπουδή αντρικής φιγούρας (2005)
Λάδι σε καμβά 48,5 x 35,5 εκ. Συλλογή του καλλιτέχνη © Π. Καρώνης (Πηγή)

Παναγιώτης Καρώνης. Σπουδή γυμνού (2004)
Ακουαρέλα σε χαρτί 25 x 13 εκ. Συλλογή του καλλιτέχνη © Π. Καρώνης (Πηγή)

Παναγιώτης Καρώνης. Σπουδή γυμνού (2004)
Ακουαρέλα σε χαρτί 20 x 14,5 εκ. Συλλογή του καλλιτέχνη © Π. Καρώνης (Πηγή)

Παναγιώτης Καρώνης. Σπουδή γυμνού.
Λάδι σε χαρτόνι 20,5 x 14 εκ. Συλλογή του καλλιτέχνη © Π. Καρώνης (Πηγή)

Θανάσης Μακρής. Σπουδή γυμνού.
Λάδι σε ξύλο. Ιδιωτική Συλλογή.

Δημήτρης Λαλέτας (1964-2011). Σπουδή γυμνού.

Δημήτρης Λαλέτας (1964-2011). Σπουδή γυμνού.

Μιχάλης Μαρκουλάκης (1940- ), Περί έρωτος.

 

Μιχάλης Μαρκουλάκης (1940- )

Μιχάλης Μαρκουλάκης (1940- )

Λεβεντάκου Μάγδα. Γυμνό (1974)
Λάδι σε καμβά 105 x 55 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Αριδάς Τάσος. Γυμνό (1978). Άτιτλο (1978)
Λάδι σε καμβά 64 x 44 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Κόρμπης Τρύφων. Γυμνό (1976)
Λάδι σε καμβά 100 x 50 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Ξένου Βάνα. Ημίγυμνο (1972)
Λάδι σε καμβά 92 x 74 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Πηγή

Τέτσης Παναγιώτης (1925-). Τα τραπέζια IV, (1985)
Λάδι σε μουσαμά, 146 x 151 εκ. Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου. (Πηγή)

Γιάννης Τσαρούχης (1910-1989), Λουόμενος, (1972)
Ελαιογραφία σε χαρτόνι

Πηγή

Γιάννης Τσαρούχης (1910-1989), Μελέτη για το νεαρό Δαβίδ, (1976)
Ελαιογραφία σε Καμβά. Ιδιωτική συλλογή.

Πηγή

Γιάννης Τσαρούχης (1910-1989), Ναύτης καθιστός και γυμνό ξαπλωμένο, (1948)
Λάδι σε κόντρα πλακέ, 31,5 x 36 εκ. (Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη).

Πηγή

Γιάννης Τσαρούχης (1910-1989). Ο γυμνός πιανίστας, Villeneuve-les-Sablons, (1971)

Νερομπογιά σε χαρτί, 30,7x30,7 εκ. (Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη, 28).

 Πηγή

Γιάννης Τσαρούχης (1910-1989)
 Δύο άντρες με φτερά πεταλούδας, μαύρα παπούτσια, (1965)
Λάδι σε καπλαμά, 41x35 εκ. (Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη, 632)

Πηγή

Γιάννης Τσαρούχης (1910-1989). Το όραμα του Δαβίδ, (1968-1974)
Λάδι σε πανί, 157x110 εκ. (Ιδιωτική συλλογή).

Πηγή

Γιάννης Τσαρούχης (1910-1989). Η ξεχασμένη φρουρά (λεπτομέρεια), (1957)
Λάδι σε πανί, 216x295 εκ. (Ιδιωτική συλλογή).

ΠηγήΠηγή

Γιάννης Τσαρούχης (1910-1989)
 Σπουδή για την εικονογράφηση της «Βάρδιας», του Νίκου Καββαδία
Παστέλ σε χαρτί kraft (1975-76).

Γιάννης Τσαρούχης (1910-1989)
 Σπουδή για το μήνα Μάιο, Villeneuve-les-Sablons, (1973)

Λάδι σε πανί, 80x55 εκ. (Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη, 216)

Γιάννης Τσαρούχης (1910-1989)
 Άνθρωπος με φτερά πεταλούδας όρθιος, σπουδή εκ του φυσικού, (1965)

Λάδι σε χαρτί, 39x29 εκ. (Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη, 1010)

Γιάννης Τσαρούχης (1910-1989). Γυμνό του Κ.Γ., (1948)

Λάδι σε πανί, ύψος 100 εκ. περίπου. (Ιδιωτική συλλογή)

Γιάννης Τσαρούχης (1910-1989). Νέος μεταμφιεσμένος σε έρωτα, (1959)
Λάδι σε πανί, 83x37,5 εκ. (Ιδιωτική συλλογή)

Γιάννης Τσαρούχης (1910-1989). Η Εθνική Απελευθέρωσις, (1944)



Κώστας Σπυριούνης, Πορτρέτο, © 2012 Kostas Sryriounis, (Πηγή)


   
Κώστας Σπυριούνης, Πορτρέτο, (1996), © 2012 Kostas Sryriounis, (Πηγή)

Κώστας Σπυριούνης, Πορτρέτο, (1992), © 2012 Kostas Sryriounis, (Πηγή)

 Πηγή

Κώστας Σπυριούνης
© 2012 Kostas Sryriounis, (Πηγή)

Αλεξανδράκης Αλέξανδρος (1913-1968). Ανδρικό ημίγυμνο (1937)
Λάδι σε καμβά 95x67,5 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Αλεξανδράκης Αλέξανδρος (1913-1968). Ανδρικό ημίγυμνο (1937)
Λάδι σε καμβά 100,5x70 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Αλεξανδράκης Αλέξανδρος (1913-1968). Ανδρικό γυμνό (1937)
Λάδι σε καμβά 130x80 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Αναγνωστοπούλου-Πετρέα Αμφιτρίτη (1913-) Ανδρικό ημίγυμνο (1929)
Λάδι σε καμβά 70,5x53,5 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

 

Αλμαλιώτης Στέφανος (1903-1987). Ανδρικό ημίγυμνο καθιστό (1931)
Λάδι σε καμβά 93x75 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Μορταράκος Κυριάκος. Κεφάλι (1975)
Λάδι σε καμβά 45 x 33 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Νικολαΐδης Γεώργιος. Ημίγυμνο (1976)
Λάδι σε καμβά 94 x 70,5 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Νομικός Νίκος. Ημίγυμνο (1967)
Λάδι σε καμβά 92 x 73 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Αργυρός Ουμβέρτος (1882-1963). Σπουδή ανδρικού γυμνού (1931)
Λάδι σε καμβά 90x75 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Γεώργιος Ιακωβίδης (1853-1932). Ο Αλήτης (1875)
Λάδι σε καμβά, 101 x 74 εκ. Ιδιωτική Συλλογή

 

Άγνωστος. Σπουδή γυμνού ανδρός καθήμενου (1891)
Λάδι σε καμβά 142 x 92.5 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ.(Πηγή)

Γιάνναρης Σπυρίδων (1912-). Ανδρικό γυμνό, (1928)
Λάδι σε καμβά 145,5 x 72 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

 

Γιάνναρης Σπυρίδων (1912-). Άτιτλο, (1928)
Κάρβουνο σε χαρτί 63 x 50 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Γιωτάκης Κωνσταντίνος (1953-). Ημίγυμνο, (1976)
Λάδι σε καμβά 92 x 73 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Δασκαλάκης Στέφανος. Ημίγυμνο, (1974)
Λάδι σε καμβά 100 x 55 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Δασκαλάκης Στέφανος. Ημίγυμνο, (1973)
Λάδι σε καμβά 101 x 50 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Γεώργιος Ιακωβίδης (1853-1932). Σπουδή γυμνού.

Λάσκαρης. Άτιτλο, (1938)
Κάρβουνο σε χαρτόνι 67 x 48 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Μαλάμος Κώστας. Ανδρικό γυμνό, (1937)
Λάδι σε καμβά 130 x 80 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Μαλάμος Κώστας. Άτιτλο, (1932)
Κάρβουνο σε χαρτί64 x 48 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

 

Νίκος Εγγονόπουλος (1910-1985). Σπουδή αντρικού γυμνού.  

Κάρβουνο σε χαρτί, 74 x 95 εκ.

Λεκάκη Χρυσάνθη. Άτιτλο, (1952)
Ξυλογραφία σε πλάγιο ξύλο. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Διαλεισμάς Ιωάννης. Ανδρικό γυμνό (1905)
Λάδι σε καμβά 90 x 135 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Μαρκαντωνάκη Νίκη (1924) Ανδρικό ημίγυμνο (1942)
Λάδι σε καμβά 80 x 60 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Μόραλης Γιάννης (1916-2009). Ανδρικό ημίγυμνο.
Λάδι σε καμβά 128 x 73 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Μόραλης Γιάννης (1916-2009). Ανδρικό γυμνό (1931)
Λάδι σε καμβά 125 x 75 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Παλληκαράς Φώτης. Σπουδή γυμνού ανδρός μετά σπάθης (1931)
Λάδι σε καμβά 186 x 90 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Ντάκος Κωνσταντίνος (1905-1980). Σπουδή γυμνού ανδρός (1932)
Λάδι σε καμβά 134 x 69,5 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Σπυρόπουλος Γιάννης. Σπουδή ανδρικού γυμνού (1938)
Λάδι σε καμβά 132 x 69 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Σπυρόπουλος Γιάννης. Ανδρικό γυμνό (1938)
Λάδι σε καμβά 130 x 74 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Συμεών Σαββίδης (1859-1927). Ανδρικό γυμνό.
Μολύβι σε χαρτί, 57,5 x 38 εκ.

Νικολάου Νίκος (1906-1986). Άτιτλο.
Κάρβουνο σε χαρτί 60 x 44 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Νικολάου Νίκος (1906-1986). Πέτρος (1991)
Έγχρωμη λιθογραφία. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Παπαβασιλείου Χριστίνα. Ανδρικό γυμνό με στάμνα (1922)
Λάδι σε καμβά 100 x 70,5 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Φαρμακόπουλος Δημήτρης (1922-1996). Ανδρικό γυμνό (1945)
Λάδι σε καμβά 125,5 x 71,5 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Φαεινός Βαγγέλης (1918-1985). Ανδρικό ημίγυμνο (1940)
Λάδι σε καμβά 90 x 70 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Φρυδάς Ζέφυρος. Ανδρικό γυμνό (1899)
Λάδι σε καμβά 184 x 72 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

(;)

Λουκίδου-Τσιάτη Καλλιρρόη. Γυμνό (1972)
Λάδι σε καμβά 101 x 50 εκ. Συλλογή: Α.Σ.Κ.Τ. © Α.Σ.Κ.Τ. (Πηγή)

Λεωνίδας Α. Καμπανάκης

Αχιλλέας Δρούγκας. Η Εκλογή του Πάριδος, 1988. 
Λάδι σε μουσαμά, 180 x 250 εκ. Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου. (Πηγή)

Αχιλλέας Δρούγκας. Αδάμ. Λάδι σε μουσαμά.. 
 Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου. (Πηγή)